Vakantie is zoveel meer dan even weg zijn

Vijfentwintig gezinnen uit Leeuwarden Oost die geen geld hebben om op vakantie te gaan, kunnen er deze zomer wél tussenuit. Leeuwarden Oost, de Vakantiebank en Toerisme Alliantie Friesland (TAF) slaan hiervoor voor de tweede keer de handen ineen. Vorig jaar ging Ingrid Kleef via dit initiatief met haar kinderen ‘glampen’ op een camping bij Sneek: “Het was echt gewéldig!”

Het is een favoriet gespreksonderwerp onder collega’s, vrienden en kennissen: waar gaan jullie naartoe deze zomer? Terwijl er bij best veel gezinnen, met name eenoudergezinnen, gewoon geen geld is om weg te gaan. “Meer dan 38.000 gezinnen uit Friesland kunnen niet met vakantie in de zomer, blijkt uit cijfers van het Fries Sociaal Planbureau.

Het gaat in elk geval om 9000 kinderen”, weet Sander Tjepkema van de Toerisme Alliantie Friesland (TAF), die het initiatief uitvoert voor Leeuwarden Oost. Vakantie doet veel meer met een mens dan alleen mee kunnen praten, vertelt hij. Ook dat is inmiddels wel duidelijk uit onderzoek. Vakantie geeft ontspanning, energie, kinderen kunnen avonturen beleven en vrienden maken. “Het kunnen levensveranderende situaties zijn”, weet Sander uit verhalen.

Vakantiebank

De Vakantiebank is opgericht door de toenmalige eigenaar van de Vrijbuiter in Roden, Gerard Kremer. Aanleiding was onder andere het feit dat hij op zoek was naar een goed doel wat hij wilde steunen als ondernemer, passend bij zijn onderneming. Inmiddels is de Vakantiebank uitgegroeid tot een stichting die landelijk actief is en dit jaar achthonderd vakantieweken (voor achthonderd gezinnen) in Nederland en België heeft ingekocht bij allerlei vakantieparken. Het motto: omdat iedereen op vakantie moet kunnen.

Geen rompslomp

Leeuwarden Oost biedt 25 gezinnen uit de vijf oostelijke wijken deze zomer een vakantie. Gezinsondersteuners in wijkcentrum Bilgaard, IKC’s en medewerkers van Amaryllis benaderen de gezinnen, zij kennen de situatie van deze gezinnen immers. De gezinnen krijgen een voucher en zoeken dan een week uit via de Vakantiebank. “Zij hoeven dus geen administratieve rompslomp door en kiezen wat hen aanspreekt en past: waddeneilanden, bos, dichtbij of ver weg.” Wat extra ondersteuning is soms ook nodig, vult Sander aan. “Denk aan regelen van kosten voor vervoer of zwemkleding.”

“Ik dacht eerst dat het een grapje was”

Ingrid Kleef is een van de inwoners van Leeuwarden Oost die vorig jaar op vakantie ging door Leeuwarden Oost/De vakantiebank. Op woensdagen komt ze regelmatig met haar vier jonge kinderen eten in het wijkcentrum Bilgaard. “Op een dag kwam een medewerker naar me toe”, vertelt ze. “Ik kwam in aanmerking voor een vakantie! Ik dacht eerst dat ze een grapje maakte. Eerder had ik wel eens papieren ingevuld, maar was dat alweer vergeten.”

Ingrid koos een camping in de buurt van Sneek. Met hulp van bus, taxi en ouders kon ze de reis maken naar de luxe safaritent. “De kinderen vonden het geweldig, de hele dag speelden ze met andere kinderen van hun leeftijd in het speeltuintje.” Met het vakantiebudget van Leeuwarden Oost kon Ingrid een elektrische bakfiets huren om boodschappen te doen. Ook maakte het gezin een boottochtje. Wat heel fijn was: de kinderen sliepen als een roos in de stapelbedden. “Ik was eigenlijk verbaasd, thuis is het soms gedoe. We zaten nu midden in de natuur, dat deed ons heel goed.”

Het was een geweldige week, vat Ingrid samen. “Even weg kunnen is zo fijn. Anders zit je alleen maar thuis. Dat is voor de kinderen niet goed, en ook niet voor mij. Ik kom van een zware tijd met huiselijk geweld en dit betekende voor mij ook weer vooruitkijken en genieten.”

Grofvuilproef in Leeuwarden Oost

Vanaf 20 januari 2025 lanceert de gemeente Leeuwarden een grofvuilproef op zes verschillende locaties. Elke veertien dagen kunnen bewoners hun grofvuil, zoals stoelen, banken en matrassen, kwijt in speciaal geplaatste containers. Wat nog bruikbaar is, kan door buurtbewoners gratis worden meegenomen. Dit initiatief richt zich op de wijken Heechterp-Schieringen, Vrijheidswijk, Bilgaard, Binnenstad en Oud-Oost, met als doel de afvalverwerking te verbeteren en de buurt schoner en leefbaarder te maken.

Waarom deze proef?

Veel grofvuil blijft nog steeds op straat liggen, wat niet alleen rommel veroorzaakt, maar ook irritatie oproept. Met deze proef wil de gemeente samen met de inwoners zorgen voor een schonere wijk en meer hergebruik van spullen. “Dit initiatief biedt de kans om niet alleen de wijk op te ruimen, maar ook samen spullen te hergebruiken en elkaar te helpen,” zegt Evert Stellingwerf, wethouder van de gemeente Leeuwarden.

Voor wie is de proef?

De grofvuilproef is bedoeld voor inwoners van de zes deelnemende wijken. Inwoners uit andere wijken kunnen, zoals altijd, onbeperkt gratis hun grofvuil naar de milieustraat brengen, zolang ze het gescheiden per materiaalsoort aanleveren. Twee medewerkers van Omrin houden in de gaten dat alles goed verloopt. Na afloop van de middag wordt de container opgehaald om onveilige situaties zoals brandstichting en diefstal te voorkomen.

Recycling

“Je kan niet alleen spullen kwijt, maar wat nog bruikbaar is, kan door buurtbewoners gratis worden meegenomen. Het is eigenlijk een heel sociaal initiatief. We doen ook veel contacten op in de buurt” zegt Elske van der Kooi – de Beer van Omrin in Bilgaard. Zo nodigde fietsenmaker Hassan, medewerkers van Omrin uit voor een bakje koffie. “En een mevrouw verruilde haar inboedel voor spullen uit de container. Van haar kregen we ook nog koekjes en thee omdat de eerste dag zo koud was.”

Dit initiatief is mede mogelijk dankzij het Programma Leeuwarden Oost. De uitvoering wordt verzorgd door Omrin in opdracht van de gemeente Leeuwarden. De precieze locaties en tijden zijn te vinden op de website: www.leeuwarden.nl/grofvuilproef.

Bezoek Groningen-Noord

Vanuit het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid bracht Groningen Noord een bezoek aan Leeuwarden Oost. Dit bezoek was onderdeel van twee geplande bezoeken en bracht verschillende partijen samen, waaronder Wijkmakers, Elkien en Nieuw Elan.

Het bezoek begon in Heechterp-Schieringen waarin de gemeente Leeuwarden en Elkien vertelden over de aankomende vernieuwingen voor de wijk Heechterp-Schieringen. Daarbij ging Elkien dieper in op de ‘Sociale Plus’, een aanpak waarbij bewoners een nieuwe start krijgen in een nieuwe woning met ondersteuning op sociale vraagstukken. De bezoekers uit Groningen kregen inzicht in de plannen die de leefbaarheid en veiligheid in de wijk moeten verbeteren.

In Buurthuis Welgelegen vertelde de gemeente over de plan van aanpak voor de Vlietzone, een gebied dat volop in ontwikkeling is.

Tijdens wandelingen door een deel van Leeuwarden Oost konden de bezoekers de huidige situatie zien aanschouwen en ideeën uitwisselen over mogelijke verbeteringen.

Door gezamenlijk op te trekken en van elkaar te leren, kunnen de betrokken partijen bijdragen aan een veiligere en leefbaardere toekomst voor bewoners in Groningen Noord en Leeuwarden Oost.

Het bezoek in foto’s

Terugblik op het Leeuwarden Oost Event

Inspiratie, workshops, ontroering en elkaar nog beter leren kennen. Het was er allemaal tijdens ons event op 27 november. 170 organisaties en bewoners kwamen naar het event in het Tryater. De rode draad van de middag was: in de schoenen van… Hoe is het om in de schoenen van een professional binnen Leeuwarden Oost te staan, een kind, een vrijwilliger of buurtgenoot?

Het programma Leeuwarden Oost heeft drie jaar na de start de eerste resultaten geboekt, zo vertelde programmadirecteur Marloes Schreur aan presentatrice en dagvoorzitter Eva Eikhout. Dat zijn bijvoorbeeld de extra ontwikkeltijd voor kinderen in de elf IKC’s voor sport, cultuur of ontwikkelen van sociale vaardigheden. Ook Buurtgezinnen is een groot succes en wordt nu over de hele stad uitgebreid. “Bijzonder was ook een project waardoor dertig gezinnen op vakantie konden die dat nooit hadden gedaan. Dan heb je huilende gezinnen aan de telefoon.”

“Volhouden is een belangrijke. Er is geduld nodig voor echte doorbraken.”

Om stappen te zetten is er volgens Schreur blijvend een goede ondergrond nodig. “Het is fijn dat het Rijk blijvend investeert, twintig jaar, zodat we ook echt veranderingen kunnen bewerkstelligen. We zijn ook blij dat private fondsen uit Leeuwarden willen investeren als het de overheid niet lukt.” Maar ook uitdagingen zijn er volop. “Volhouden is een belangrijke. Er is geduld nodig voor echte doorbraken. Focus en verbinding met samenwerkingspartners en bewoners zijn heel belangrijk om voortdurend bij stil te staan.”

Projecten in stroomversnelling

Zes samenwerkingspartners vertelden in een notendop wat er inmiddels is bereikt voor de bewoners van de oostelijke wijken. Zo krijgt het sisterhoodprogramma van dbieb, waarbij vrouwen werken aan empowerment, een vervolg en worden jongeren weerbaar gemaakt om minder verleid te worden tot criminaliteit via het Preventie met Gezag-multiteam.

Een wijkbeheerder van de Vrijheidswijk vertelde wat een basisbaan voor een vrijwilliger betekent: deze liet haar huilend zien dat haar eerste loon op haar rekening stond. De kleine vergoeding voor klussen die wijkbewoners via het bewonersbedrijf in Heechterp-Schieringen krijgen, kan veel uitmaken, zo blijkt uit een ander verhaal.

“We vertellen allemaal alsof het vanzelfsprekend is”

Bewoners hebben het gevoel ergens bij te horen en ontmoeten andere mensen. Tot slot vertelt een medewerker van Amaryllis hoe de sociale plus werkt. Bewoners van flats die gesloopt worden in Heechterp-Schieringen worden ondersteund om vroegtijdig eventuele problemen aan kunnen te pakken, zodat ze met een nieuwe start in een nieuwe woning kunnen.

“We vertellen het allemaal alsof het vanzelfsprekend is”, concludeert wethouder Nathalie Kramers van gemeente Leeuwarden als ze de resultaten heeft gehoord. “Maar drie jaar geleden waren dit alleen nog wilde plannen. De afgelopen maanden zijn ontwikkelingen in een stroomversnelling gekomen. Het is ook steeds meer een samenzang in plaats van losse onderdelen. Het ontroert me.”

YETS, de kracht van kwetsbaarheid

Ontroerend was ook de bijdrage van Peter Ottens, die Youth Empowerment Through Sport (YETS) oprichtte. Hij realiseerde zich al jong dat veel van zijn leeftijdgenoten in de Schiedamse wijk waar hij opgroeide geen rolmodellen hadden, terwijl hij in een liefdevol gezin opgroeide “Ik was degene met het minste talent voor basketbal, hoe kon het dat ik de enige was die naar Amerika ging om te basketballen op een college?” YETS gebruikt een nieuwe stijl jongerenwerk met sport als ingang en gedragsverandering met zelfregie als doel. De woorden van een meisje dat seksueel misbruik nooit aan andere hulpverleners vertelde, maar wel aan Ottens, vormde de basis voor de huidige aanpak van YETS.

“Goede leiders gaan voor in kwetsbaarheid”

“Het ging erom dat ik emotie liet zien, ik geen laptop open had, ik nam zoveel tijd als het gesprek vroeg en ik was 24/7 bereikbaar.” Ook geeft Ottens aan het belangrijk is dat jongeren eerst afscheid kunnen nemen van het oude voor ze het nieuwe welkom heten. “Goede leiders gaan voor in kwetsbaarheid. We gaan vaak te snel naar het advies, de mening en de oplossing.”

Verschillende workshops en veelzijdig sporten

Na het plenaire gedeelte was er gelegenheid om bij te kletsen en workshops te volgen. In de schoenen van je held staan kon tijdens een workshop acteren. Een jongere bracht de rap die hij maakte tijdens de rapworkshop na afloop ten gehore. Ook werden plankjes voor een buurtbank geknutseld, konden we op de foto met een typisch Leeuwarder achtergrond en was er een expositie van portretten gemaakt door leerlingen van basisschool Aventurijn.

“Skills-garden wordt een groot speelparadijs voor jong tot oud.”

Oud-schaatser en projectleider ASM van bv SPORT, Bob de Jong, maakte ons warm voor het Athletic Skills Model (ASM). Samen met Ukkepukvoetbal liet hij ervaren dat het wetenschappelijk aangetoonde model met tien grondvormen gevarieerd, speels en leuk is. “ASM zorgt voor minder blessures, mensen worden creatiever en de sportprestaties gaan omhoog.” Verheugd is De Jong over de Skills-garden die op de plek van het oude Cambuurstadion gaat komen. “Het wordt een groot speelparadijs voor jong tot oud waar je kunt voetballen en basketballen maar ook een sociale ontmoetingsplek om te starten met wandelen of fietsen.”

Doorbraken

De grote zaal was intussen gevuld met deelnemers die benieuwd waren naar de workshop gebiedsdoorbraken van het Instituut voor Publieke Waarden (IPW): Het kan eenvoudiger! Het instituut onderzoekt de publieke zaak en ontwikkelt instrumenten om die te verbeteren. Bijna iedereen herkent de nadelen van bureaucratie, meerdere wetten en verschillende ‘potjes’, terwijl we impact willen maken voor de bewoners van Leeuwarden Oost.

“Wat zou je het liefst doen als de bureaucratie niet bestond?”

IPW-actieonderzoeker Friso Landstra geeft een aantal inspirerende voorbeelden van systeemdoorbraken en ontschotting, of regelgeving waarin meer op outcome wordt gestuurd. Een integrale verordening binnen de gemeente Terneuzen of het instellen van een buurtbudget bijvoorbeeld. Of de proeftuin van de wijk Ruwaard binnen gemeente Oss. Het doel hiervan is een vitale wijk waar bewoners tegen lagere kosten een betere gezondheid ervaren. Volgens Landstra is er met de juiste instrumenten veel meer mogelijk dan we denken. Zijn vraag blijft ook aan het einde van de inspirerende en gezellige middag nog hangen: “Wat zou je het liefst doen als de bureaucratie niet bestond?”

Tijdens het LO Event hebben bezoekers hun wensen opgeschreven voor Leeuwarden Oost. Veel wensen gingen over een beter leven voor de bewoners; zonder schulden en in een veilige omgeving wonen.

Enkele concrete wensen waar we mee aan de slag gaan:

Verschillende culturen met elkaar in contact brengen voor meer begrip onderling
Trainingen/cursussen voor informele leiders in de wijken
Meer vrijwilligers aan de slag in de wijken
Meer activiteiten voor jongeren door de school geregeld, zodat ze kennismaken met activiteiten die ze zelf niet zo snel doen.

Nieuw plan van aanpak in de Vlietzone

De Vlietzone moet een veilige, levendige en aantrekkelijke wijk worden. Daarom is er een nieuw plan van aanpak opgesteld, dat op 3 december door het college is goedgekeurd en aan de raad is voorgelegd.

Volgens wethouder Nathalie Kramers, verantwoordelijk voor Leeuwarden Oost en de Vlietzone, is het plan tot stand gekomen met input van bewoners, het wijkpanel, Vlietvaardig, de ondernemersvereniging Vliet en Buurthuis Welgelegen. De uitvoering zal in samenwerking met diverse partners plaatsvinden, waaronder de politie, woningcorporaties en welzijnsorganisaties. Jongeren worden betrokken via het project ‘Tienskip in de wijk’. Dit heeft geleid tot een gezamenlijk en volledig plan.

Maatregelen

Het plan richt zich op vier thema’s: vertrouwen in elkaar, prettig wonen, veilig wonen en een levendige buurt. Er wordt veel aandacht besteed aan het bestrijden van ondermijning en huisjesmelkers. Daarnaast zijn er plannen om de wijk groener te maken en extra activiteiten te organiseren, zoals evenementen, om de sociale interactie te bevorderen. Om afvalproblemen te verminderen, wordt er bijvoorbeeld regelmatig een grofvuilcontainer geplaatst. Bestaande maatregelen, zoals het tegengaan van woningsplitsing, blijven van kracht.

Het nieuwe plan bouwt voort op het plan van aanpak uit 2019, dat meerdere keren is geëvalueerd en aangepast. Sindsdien zijn er al verschillende maatregelen genomen, ook via het Manifest Vlietzone en de plannen voor Leeuwarden Oost. De komende jaren wordt het plan gemonitord op veiligheid en leefbaarheid.

Financiën

De afgelopen jaren is er extra geïnvesteerd in de Vlietzone, onder andere door het interventieteam en de buurtregisseur. De uitvoering van de maatregelen valt grotendeels binnen de bestaande budgetten. Sommige maatregelen, zoals de invoering van een verhuurdersvergunning, vereisen extra financiële middelen die in het voorstel aan de raad worden opgenomen. Andere grootschalige projecten, zoals de herinrichting van het Vliet en economische impulsen, zijn afhankelijk van financiering door het Rijk (Regio Deal).

Het volledige plan van aanpak kunt u hier inzien.

Leeuwarden Oost Event

Woensdag 27 november is het Leeuwarden Oost Event in het Tryater. Het belooft een gezellige, informele middag te worden met partners, vrijwilligers en bewoners. Het draait deze middag helemaal om netwerken, inspiratie opdoen en vooral elkaar nog beter te leren kennen. Kom jij ook?

Wil je meer informatie en aanmelden? Klik hier

Sociale steun in huisartsenpraktijk

Elke twee weken is sociaal werker Liesbeth Oberman vanuit het Gezinslab aanwezig in de huisartsenpraktijk. Op donderdagochtenden tussen tien en twaalf uur kunnen patiënten zonder afspraak binnenlopen met hun vragen. “We willen de drempel zo laag mogelijk maken,” zegt Liesbeth tijdens een van haar eerste spreekuren. Dit is de eerste keer in Nederland dat een sociaal werker op deze manier in een huisartsenpraktijk werkt. Door deze samenwerking met het Gezinslab krijgen patiënten niet alleen medische hulp, maar ook sociale ondersteuning. Dit helpt hen om zich beter te voelen en hun problemen aan te pakken.

Echt verder helpen

Liesbeth ziet regelmatig dat mensen de drempel naar ondersteuning niet overstappen. “Een taalbarrière maakt het lastig, een logistiek probleem of wantrouwen en schaamte. Maar ook weten mensen soms niet goed waar ze terecht kunnen.” Ze verwacht dat bewoners door het spreekuur makkelijker binnenlopen of via een van de veertien medewerkers van de huisartsenpraktijk worden doorverwezen. “Voor de praktijk en ook het consultatiebureau is het helder: hier zit de expertise op sociaal gebied.”

Liesbeth lost zelf waar mogelijk problemen op en beantwoordt vragen, maar verwijst ook door naar bijvoorbeeld de buurtservicepunten, waar vrijwilligers helpen met het invullen van formulieren of het aanvragen van uitkeringen en toeslagen. Ze zal daarbij inschatten of iemand ook echt zelf actie zal ondernemen. “Als ik denk dat dat niet zo is, kan ik meegaan.”

Welzijn op recept

De nauwe samenwerking en het instellen van een sociaal spreekuur binnen de huisartsenpraktijk is nieuw in Leeuwarden en past bij een landelijke trend: Welzijn op recept. Deze integrale vorm van zorg voor mensen met psychosociale klachten wordt in meer dan 175 gemeenten uitgevoerd (slechts een enkele in Friesland). In plaats van het ‘traditionele pilletje’ verwijst de huisarts patiënten door naar een welzijnscoach.

Huisartsenpraktijk

Bewoners van Bilgaard verder willen helpen is ook de motivatie van praktijkhouder en Physician Assistant (PA) Akke van Dijk. Samen met haar man Ian Bosma nam Akke de praktijk in 2023 over, een ongebruikelijke stap, omdat de praktijkhouder normaal gesproken van oudsher huisarts is. “Ik werkte hier een jaar toen huisarts Gert Wiegman zei met pensioen te willen. Een stille ramp dreigde, want er was geen opvolger. Ian en ik zijn toen het avontuur aangegaan. Wij vonden het niet kunnen dat 2000 mensen hier in de wijk geen huisarts meer hebben.”

Ook zij ervaart regelmatig dat problemen niet medisch zijn. “Weinig geld hebben zorgt bijvoorbeeld voor stress en slapeloosheid, waaruit ook andere klachten kunnen ontstaan. Mensen komen nu misschien naar de huisartsenpraktijk terwijl ze beter af zijn bij Amaryllis.”

De komst van het spreekuur verlaagt mogelijk ook de druk op de huisartsenpraktijk. Van Dijk is groot voorstander van taakdifferentiatie binnen de zorg. “Daarom hebben we bijvoorbeeld een ouderenverpleegkundige in dienst. Zij komt bij de mensen thuis, het is zo fijn dat we nu tijd hiervoor hebben.”

Meer bewegen voor betere motoriek

‘Motoriek van kinderen is om te huilen’ schreven de NRC, LC en het Friesch Dagblad. Uit onderzoek blijkt dat basisschoolkinderen steeds meer moeite hebben met bijvoorbeeld het vangen en gooien van een bal, touwklimmen en goed balanceren.

Kruipen, lopen, rennen gooien of springen. Het zijn basishandelingen waarbij je een goede motoriek nodig hebt. Toch gaat de motoriek van kinderen achteruit. Meerdere zaken spelen hierbij een rol zegt Sido de Schiffart, manager Sportontwikkeling van bv SPORT. “Het is bijvoorbeeld niet meer vanzelfsprekend dat kinderen buitenspelen. Er is ook minder ruimte voor kinderen om te spelen waardoor bewegen moeilijker wordt gemaakt. Maar er zijn lichtpuntjes. In de gemeente Leeuwarden zie je dat er bij nieuwe ontwikkelingen zoals in Leeuwarden Oost, meer rekening met groen en bewegen wordt gehouden.”

Bewegingsonderwijs

Je leven lang genoeg bewegen en sporten begint al op de basisschool, met goed en voldoende bewegingsonderwijs. “Toch zie je dat gymles voor veel meesters en juffen er iets bij is. Wij van bv SPORT bieden scholen dan ook tegen betaling een vakleerkracht aan. De leraren hebben zo meer ruimte om andere lessen voor te bereiden en de kinderen krijgen goed bewegingsonderwijs.”

MQ Scan

Bij ongeveer 40 basisscholen volgt bv SPORT de motorische ontwikkeling van kinderen met behulp van de MQ Scan. De MQ Scan is een wetenschappelijk bewezen meetinstrument. Het bestaat uit een kleine beweegbaan, opgebouwd volgens duidelijke uitleg en gemaakt van de materialen die je standaard in een gymzaal aantreft. Hoe lang een kind erover doet om de baan af te leggen, geeft aan of het kind voor zijn of haar leeftijd goed, gemiddeld of matig presteert op motorische vaardigheden. Deze informatie wordt gebruikt door vakleerkrachten om gymlessen aan te passen.

Informatie

“Onze Buurtsportcoaches organiseren naschoolse sportprogramma’s, bijvoorbeeld met lokale sportclubs. Zo blijven de kinderen in beweging. Bovendien moedigen wij buitenspelen aan en helpen we ouders/verzorgers met het aanmelden van kinderen bij het Jeugdfonds Sport en Cultuur. Mooi om te zien dat er zo’n fonds is zodat ieder kind aan sport kan doen”, vult Sido aan.

Leeuwarden Oost

Op de plek waar nu nog het oude SC Cambuurstadion staat komt straks een speciale ontmoetings- en bewegingsplek. “Dat moet echt een plek worden waar mensen van jong tot oud bij elkaar komen en samen gaan bewegen. Dat bewegen moet zo veelzijdig mogelijk zijn, want dat zorgt voor betere prestaties, het voorkomen van blessures en het zorgt voor meer creativiteit. En het belangrijkste hiervan, het levert weer meer én langer beweegplezier. Zo zien wij dat graag: inwoners die blij zijn van sport en dat blijven!”

Armoedebestrijding: een beroep op liefde, hoop en gemeenschap

Vandaag, de internationale dag voor de uitroeiing van armoede, wil ik stilstaan bij de realiteit van armoede. Voor zij die in armoede leven, is dit niet enkel een jaarlijkse aandachtstrekker, maar een dagelijkse strijd voor overleven.

Column door Marloes Schreur, programmadirecteur Leeuwarden Oost.

Terwijl ik deze woorden schrijf, regent het buiten en laat de zon zich sporadisch zien. De herfst laat zich voelen met koude windvlagen die om het huis heen gieren. Hier zit ik warm en droog. Ik besef mij dat er mensen zijn die deze basisbehoeften missen: een warm onderkomen, voedsel, drinkwater en dierbaren.

De kracht van naastenliefde

Als kind van een gezin dat met schulden, verslaving, depressie en werkloosheid worstelde, kwam de ‘koude regen’ regelmatig voorbij in mijn leven. Soms voelden we ons buitenbeentjes en vonden niet altijd aansluiting in onze omgeving. Naast deze tegenslagen leerde ik ook de kracht van naastenliefde kennen. Die ene lerares die me een kleurrijke tweedehands winterjas gaf, waar ik met trots jarenlang in rondliep. Vrienden van mijn ouders die ons de kans gaven om in hun huis vakantie te kunnen vieren. Mijn ouders konden er niet altijd zijn. Ondanks dat gemis heb ik als kind altijd hun liefde mogen voelen. Zo kon ik als kind alles prima aan.

Ontmoeting met impact

Een tijdje geleden, tijdens een feest in Leeuwarden Oost, zag ik een jongen lopen. Met grote ogen zocht hij naar plastic flessen. Zo hoopte hij wat statiegeld te verdienen om iets lekkers te kunnen kopen op het wijkfeest. Ik wilde hem meteen helpen, maar hij weigerde. Ik begreep dat heel goed, want dat zou zijn zelfstandigheid aantasten. Uiteindelijk vond ik een 2 euro munt en liet de keuze aan hem. Dolblij nam hij het aan en rende naar het feest. Deze ontmoeting raakte mij diep in het hart. Het behouden van zelfstandigheid, zowel bij het geven als ontvangen, is een gedeelde zoektocht in tijden van armoede. Ondanks mijn eigen ervaring wilde ik het ook zo snel mogelijk oplossen.

Een sterke gemeenschap

Ik deelde het verhaal met de wijkbeheerder die hem herkende als iemand die geregeld om eten vroeg in het wijkcentrum. De beheerder leerde hem dat hij ook kon helpen in ruil voor eten. Nu vraagt hij niet langer om eten, maar biedt zijn hulp aan. Ondanks dat je natuurlijk niet wilt dat hij om eten hoeft te vragen, werd hij liefdevol gezien in de gemeenschap. Hem wordt geleerd zichzelf te redden met steun van zijn gemeenschap en staan zijn ouders er niet alleen voor.

Uit persoonlijke ervaring weet ik hoe belangrijk rolmodellen en steunpilaren in de buurt zijn. Vooral voor kinderen die er opgroeien. Het zijn de mensen binnen de gemeenschap die de grootste impact kunnen hebben door de ander te zien en te steunen met een klein gebaar. Het versterken van deze gemeenschappen is nodig in een tijd van toenemende armoede. Maatschappelijke organisaties, zoals politie, werkgevers en scholen, kunnen daarnaast bijdragen aan het creëren van extra kansen voor mensen.

Verbinding

Ook weet ik vanuit ervaring dat perspectief hoop en energie biedt. Na het overlijden van mijn geliefde was mijn toekomstperspectief met hem van de één op de ander dag weg. In die periode bracht het maken van een dansvoorstelling mij perspectief en zin in het leven. Sta eens stil bij je eigen perspectief en bedenk wat je nodig hebt wanneer dingen niet gaan zoals gepland, hoe klein ook. Liefde en perspectief zijn de magische ingrediënten voor verbinding. Steunpilaren in de gemeenschap kunnen geen wonderen verrichten, maar ze kunnen wel de last van armoede verlichten en perspectief vergroten.

17 oktober, de dag om internationaal stil te staan bij armoede in de wereld. Een maatschappelijk probleem wat in Nederland groeit tot 5,7 % van de bevolking en van kinderen is dat zelfs tot 7%. In Leeuwarden groeit gemiddeld 12% van kinderen op in armoede en in Leeuwarden Oost zelfs 24% van de kinderen.

In Leeuwarden Oost komt dat in 2020 voor Heechterp Schieringen uit op 47%, Bilgaard 40% en Vrijheidswijk op 36%. Een jaar later is dat allemaal met circa 5% gestegen. In Heechterp Schieringen groeit dus meer dan de helft van de kinderen op in armoede.

Op onderzoek in eigen wijk

Leeuwarden Oost staat voor een gezonde leefomgeving. Hoe zorg je ervoor dat opgroeiende kinderen meer gaan bewegen in de wijk? En hoe draag je bij aan gezondere keuzes op het gebied van voedsel? Bv SPORT, GGD Fryslân en het JOGG Leeuwarden hebben voor de zomer hier onderzoek naar gedaan.

Leerlingen en ouders van drie IKC’s in de wijken Bilgaard, Heechterp-Schieringen en Camminghaburen werden meegenomen op onderzoek in hun eigen wijk. Tijdens het onderzoek werden de bevindingen van leerlingen en ouders letterlijk in kaart gebracht. Tijdens de wandeling door hun eigen werden zij geïnterviewd over de wensen die ze hebben en wat er volgens hen beter zou kunnen.

De wensen en knelpunten in Heechterp-Schieringen

Meer veiligheid

Opvallend is dat de resultaten uit de drie wijken veel op elkaar lijken. Ouders en leerlingen geven aan dat er weinig speeltoestellen zijn voor de iets oudere kinderen. Ook zouden ze meer ontmoetingsplekken willen hebben. Ouders en leerlingen kwamen geregeld onveilige verkeerssituaties tegen. In de toekomst zien zij dit graag verbeterd worden.

Gezond eten

Uit de gesprekken met kinderen bleek dat kinderen koken interessant vinden. Zij willen hier dan ook graag meer over leren. De meeste kinderen vonden het ook erg goed dat erop hun school (een deel van het jaar) fruit aanwezig is. De gesprekken met ouders lieten zien dat zij merken dat er niet altijd gezond eten mee naar school genomen wordt. Daarnaast merkten zij ook op dat een beperkt budget of taal een belemmering kan zijn voor gezonde voeding.