Werk in de Wijk

Beleidsmakers en bewonersbedrijven kwamen op 22 juni binnen het programma ‘Ondernemen in je buurt’ samen in Bilgaard. Met bijdragen over het wijkbedrijf Bilgaard en Vrijheidswijk uit Leeuwarden, wijkbedrijf Sportcentrum Noord uit de oude wijken in Groningen en Wijk-welzijn uit Olderbekoop.

Er komen steeds meer wijkbedrijven in Nederland. Wijkbedrijven nemen vaak taken over van de gemeente zoals in de welzijn en groenvoorziening. Zowel gemeenten als wijkbedrijven willen een stap voorwaarts: geen tijdelijke potjes meer maar structurele vormen van financiering van de maatschappelijke impact die bewonersbedrijven maken. Zo helpt een wijkbedrijf ook mensen aan het werk te krijgen én uit hun sociale isolement te helpen.

Wijkbedrijf Bilgaard

Wijkbedrijf Bilgaard is al jaren hét voorbeeld in de gemeente Leeuwarden. Woningcorporatie WoonFriesland wilde 330 woningen in de wijk Bilgaard renoveren. Ook wilden zij de leefbaarheid van de buurt vergroten. In 2014 leidde dat tot het startschot voor het oprichten van Wijkbedrijf Bilgaard. Een bedrijf voor en door de bewoners. Samen met de professionele hulp van een vereniging van bedrijven knapte het wijkbedrijf de woningen op. Onder leiding van Dick Bootsma doet het wijkbedrijf steeds meer: van groenonderhoud tot leefbaarheidsprojecten. Zo’n 142 wijkbewoners verrichten als vrijwilliger werkzaamheden die de wijk leefbaarder en beter maken. Velen stromen door naar werk, en gaan daarmee op welzijnsniveau vooruit.

Vrijheidswijk

Tessa Mahmoud was al jaren actief voor de wijkvereniging in de Vrijheidswijk. Soms wel zestig uur. Samen met opbouwwerker Auck Busman wilden ze net als in Bilgaard een wijkbedrijf opzetten. “Ik zag dat het in Bilgaard werkt. En dacht; waarom dan ook niet in mijn wijk?” De gemeente Leeuwarden zag het belang van een wijkbedrijf. Tessa’s inzet werd dan ook beloond met een betaalde baan als wijkbeheerder. Inmiddels werkt ze met 35 bewoners samen om de wijk leefbaarder te maken. “Voor hun werkzaamheden krijgen ze een vrijwilligersvergoeding. Daarmee loont hun inzet ook financieel.” Auck Busman ziet het belang van een wijkbedrijf. “Dat gevoel dat je er toe doet is zo belangrijk! Ook dat wij de inzet van deze vrijwilligers zo gaan zien. Zij doen er toe!”

Resultaatfinanciering

Iri Oosting is Projectcontroller bij het programma Leeuwarden Oost. Tijdens de bijeenkomst over de tweejarige pilot ‘resultaatfinanciering’ in Leeuwarden. Dat houdt in dat de FNO en de gemeente wijkbedrijven en sociale bedrijven zoals de Dreamfabryk op resultaten financieren. “Van deze pilot zullen we veel van gaan leren. En of het resultaat is gehaald? Dat bepalen de bewoners.”

Gemeente Leeuwarden

Bij de gemeente Leeuwarden houden ze bij inkopen ook steeds meer rekening met het vraagstuk ‘wat werkt er nu voor inwoners?’

“Het gaat ons niet om het schoffelen van de tuintjes. Het gaat ons erom of het mensen vooruit helpt om stappen te zetten naar werk en of opleiding. En wij zien dat wijkbedrijven mensen in beweging weet te krijgen. We zetten meer in op het welzijn van inwoners. We willen ze uiteindelijk in hun kracht zetten. Veel mensen beseffen niet dat we daarmee ook veel gelden besparen. Als iemand goed in zijn of haar vel zit, zorgt dat voor lagere zorgkosten. Het draagt ook bij tot een ‘hoopvollere’ instelling. En dat maakt de weg makkelijker naar een opleiding, participatietraject en of werk.” zegt inkoopadviseur Sociaal domein Iris Meester de Vries.

“Zij voegen iets toe aan ons gezin”

Opvoeden is best pittig, zeker wanneer je er alleen voor staat. Een alleenstaande moeder is dankzij Buurtgezinnen onlangs gekoppeld aan een steungezin. Inmiddels gaan haar twee jongste kinderen geregeld naar het echtpaar toe. Door de match heeft zij meer tijd voor de oudste kinderen, en voor haarzelf. Voor het steungezin is het een verrijking in hun leven.

“Het moederschap vind ik prachtig en voel mij dan ook gezegend. Maar het is ook zwaar. Zeker wanneer je er helemaal alleen voor staat. Na bijna twintig jaar moederschap, heb ik de afgelopen acht jaar eigenlijk geen vrije tijd gehad. Als moeder sta je altijd aan. Dat breekt je wel eens op. Zeker toen ik op een gegeven moment in een overlevingsstand stond.”

“Als moeder sta je altijd aan”

Zeven jaar geleden overleed haar moeder. Ineens kwam ze er echt alleen voor te staan. “Ze was een geweldige oma en moeder. Ons band was heel sterk. Net als de band met haar kleinkinderen. Zij paste graag op haar kleinkinderen. Daardoor had ik vaker een momentje voor mijzelf.” Na het overlijden van haar moeder vroeg zij zich geregeld af of er niet iemand zou zijn die de leegte zou kunnen vullen binnen haar gezin die haar moeder achterliet.

Buurtgezinnen

Het was haar gezinscoach die haar op Buurtgezinnen wees. Zonder verwachtingen schreef ze zich dan ook in. “Al snel nam Yolanda, coördinator van Buurtgezinnen, contact op. Het was een prettig gesprek waar ik mij gehoord voelde. Al snel kwam een koppeling met een stel dat net met pensioen is.”

“Het begint te voelen als familie”

Het contact is rustig opgebouwd door elkaar te bezoeken. Inmiddels komen de twee jongste kinderen een middag naar hun oma’s. “Het is allemaal nog pril, maar ik zie dat de kinderen met plezier daar verblijven en het contact steeds hechter wordt, het begint te voelen als familie. Zij voegen iets toe aan ons gezin. Ouders die wel een steuntje kunnen gebruiken, raad ik Buurtgezinnen ook zeker aan.”

“Verrijking van ons leven”

Ook het Steungezin is blij met de match. “De kennismaking verliep heel soepel. Wij hadden al snel door dat het om een liefdevolle gezin ging. Ze hadden alleen praktische hulp en opvang nodig. Met zowel de moeder als de kinderen voelden wij direct een klik.”

Het onderlinge contact ziet het stel als een win-win situatie. “Wij genieten van de tijd die wij hebben met deze prachtige kinderen. Het brengt ons veel vrolijkheid en gezelligheid. Hun moeder krijgt meer tijd voor de andere kinderen en haarzelf. Ons aandeel zien wij als een verrijking van ons leven.”

Oproep:

Wil je steungezin worden? Heb je behoefte aan een steungezin?
Wil je meer weten over Buurtgezinnen?

Neem dan contact op met Yolanda Feenstra!

Tel: 06-5899 3783
Mail: yolandafeenstra@buurtgezinnen.nl

Meer informatie over Buurtgezinnen vind je op www.buurtgezinnen.nl

Niet loslaten, dat is heel belangrijk’

Sinds maart is Baukje van der Hout lifecoach voor Leeuwarden Oost. Wat dat is? Ze is er voor jongeren tussen 16 en 27 jaar die steun kunnen gebruiken. Niet vanuit wetten, plichten of regels: “Ik kan nu echt naast iemand staan. Zo lang en zoveel als nodig is.”

Samen met Carin, Vince, Jantine en Dirk is Baukje de afgelopen maanden aan de slag gegaan voor Leeuwarden Oost. Als lifecoach, maar wat is dat eigenlijk? “Ik ben géén hulpverlener”, zegt ze beslist. Meer is ze iemand die jongeren voor langere tijd begeleidt als een soort buddy waar de jongere ook na behalen van zijn of haar doel op terug kan vallen. “Het uiteindelijke doel kan zijn school werk of dagbesteding en dit doen we in kleine haalbare stappen zodat een jongere meer succeservaringen beleeft.”

Dat kan bijvoorbeeld bij praktische zaken als zelfstandig wonen, maar ook om de goede weg naar hulp te vinden als je bijvoorbeeld met psychische problemen te maken hebt. De hulp en ondersteuning is vrijwillig en zonder dwang of drang, zegt Baukje. ”Dat maakt het mogelijk dat ik heel open met iedereen in gesprek kan.”

Verhalen maken indruk

Zelf begeleidt ze nu twee jongeren, maar ze wil graag dat dat er meer worden. De verhalen van de jongeren maken indruk. Een van hen komt bijna niet buiten en gamet veel. “Als je hem vraagt waar hij zijn plezier uit haalt, zegt hij: helemaal niks. Zijn ouders zijn gescheiden, maar hij gaat naar zijn moeder omdat die hem graag wil zien. Niet uit zichzelf. Het enige dat hij weet is: ik wil niet dood.”

Veel jongeren die zo diep zitten, hebben vaak al veel hulpverleners versleten en daarmee alle vertrouwen in hulp en instanties verloren. “Onze maatschappij stelt hoge eisen en er heerst veel prestatiedruk”, zegt Baukje. “Op sociale media ziet alles er mooi uit. Als je het zelf minder hebt en jezelf met de ander gaat meten, kun je zomaar erg somber worden. Er is ook veel eenzaamheid, want het echte contact met vrienden heb je natuurlijk in het echt. Face to face.” Dus gaat Baukje om te beginnen voorstellen om twee keer in de week met de jongen te wandelen en voor een praatje. “Alleen al buiten komen is gezond”, zegt ze.

Een eerlijke kans

Dat die lifecoaches juist in Leeuwarden Oost nodig zijn, is Baukje diep van overtuigd. Hier groeien veel jongeren op die niet geloven dat zij ooit een eerlijke kans zullen krijgen. “55 procent van de jongeren in de bijstand in de gemeente Leeuwarden woont in Leeuwarden Oost”, zegt ze. ”Veel van hen groeien op met ouders in de uitkering en die geven, misschien onbewust, aan: voor jou is ook niet veel weggelegd. Dat gaat soms door van generatie op generatie.”

In haar eerdere werk als – onder meer – leerplichtambtenaar maakte ze mee hoe een meisje een score van 135 haalde op een IQ-test. Ze was, met andere woorden, hoogbegaafd. “maar ze durfde absoluut geen opleiding met dat niveau aan. Er was altijd tegen haar gezegd: Jij kan niks en dat wordt nooit wat.”

Je eigen weg volgen

Kun je zoiets accepteren? Dat een kind ook nog echt gaat geloven dat ze niets kunnen en een opleiding op een hoger niveau niet aandurven? Alleen al van de suggestie slaat Baukje uit verontwaardiging de handen voor het gezicht. “Dat is verschrikkelijk als je iemand zo in de steek laat! Jongeren kunnen vaak veel meer dan ze zelf denken en zijn zich er helemaal niet van bewust! Iedereen moet zijn of haar eigen weg kunnen volgen. Doe dat gewoon!”

Daarom willen Baukje en haar collega’s graag in contact komen met meer jongeren die een coach kunnen gebruiken. “Juist jongeren die nu niet of onvoldoende in beeld zijn. Veel van hen leven in een isolement en kennen we dus niet. Ik wil hun helpen zichzelf te vinden, weer vertrouwen te krijgen in de toekomst en zelfredzamer te worden .”

Een weekend vakantie in je eigen buurt

Er was pizza, je kon sjoelen en er was een filmavond. En als afsluiter ging iedereen naar Aqua Zoo. In het eerste weekend van september kwamen 25 Bilgaarders in de eigen wijk kamperen: “Volgend jaar ga ik zeker weer!”

“Het is léuk hier!”, roept een meisje ongevraagd als je de buurtkoepel tegenover het wijkgebouw in Bilgaard binnenwandelt. Rondom het gebouwd staan tenten in alle soorten en maten. Terwijl ouders ontspannen met elkaar praten, rennen kinderen rond en doen allerlei spelletjes.

De sfeer in Bilgaard is er een die je normaal op een relaxte camping in een vakantieland vindt. Dit weekend hebben bewoners van Bilgaard samen gekampeerd en elkaar daarmee beter leren kennen. Aan alles is gedacht: op de vrijdagavond werden de tenten opgezet en was er patat en Chinees. Op zaterdag was er een knutselochtend en een filmavond voor alle kinderen, met tussendoor allerlei spelletjes. En op zondag ging iedereen naar Aqua Zoo. Echt een weekend vakantie in eigen buurt dus.

Echt een campinggevoel

“De kinderen hebben heel goed geslapen, en dat had ik niet verwacht”, vertelt Maurice Emenea. Hij is met zijn drie dochters dit weekend in de eigen buurt komen kamperen. ,,Het is echt een campinggevoel. Alles is heel goed geregeld. En er zijn allemaal blije gezichtjes hier.”

Op de buurtcamping hebben buurtbewoners samen plezier en leren ze elkaar beter kennen. Bovendien is een echte vakantie ook niet voor iedereen weggelegd, zeker als je weinig inkomen hebt. Daarom heeft de wijkvereniging in Bilgaard het voorbeeld van andere buurten in Nederland overgenomen en voor het eerst een eigen buurtcamping georganiseerd.

Vrijwilligers en sponsoren

Er zijn heel veel vrijwilligers die meedoen en daarnaast ook veel sponsoren in de buurt, vertelt Charlene Pieters, die ook vrijwilliger is. “De Albert Heijn heeft allemaal bolletjes en fruit gedoneerd, en zelfs voetballen gegeven. De Voedselbank heeft ook bijgedragen, net als het Chinese restaurant.”

Er was nog ruimte voor meer tenten, vertelt Charlene. “Maar het is voor het eerst. De eerste nacht is echt geweldig gegaan. Het was heel gezellig en ’s nachts was het rustig.” Ook is het mooi dat Bilgaarders met allerlei achtergronden het samen gezellig hebben op de camping. “Er zijn mensen uit Curaçao en Aruba. Er is een Nederlands gezin en ook een familie uit Somalië.”

‘Ik kom absoluut weer’

En dat gaat prima. Kinderen spelen de hele dag samen. “Ik heb de mijne al een hele tijd niet gezien”, vertelt Khadra, oorspronkelijk uit Somalië, glimlachend. “Ik praat lekker met iedereen.” Het is voor het allereerst dat ze kampeert. “Terwijl ik al twintig jaar hier woon. Ik heb pas op donderdag gezegd dat ik kom. Maar volgend jaar kom ik zeker terug!” Maurice is het van harte met haar eens. “Ik kom absoluut weer.”

Kunst in je Buurt

Het Generatiehuis organiseert cultureel aanbod in jouw wijk of dorp. Bewoners kunnen dan meedoen aan theaterproducties, dansprojecten. Of samen met een kunstenaar werken aan een expositie of muziek maken. Zij kunnen zich daardoor onderdompelen in boeiende thema’s en creatieve vaardigheden.

Kunst verbindt

Kunst zet ons aan het denken, vertelt iets over onszelf en over de samenleving. Door met elkaar kunst te maken draagt het bij aan meer verbinding, betere omgangsvormen tussen mensen en beter begrip tussen culturen.

Deelnemen aan kunst en cultuur is niet altijd vanzelfsprekend voor bewoners van Leeuwarden Oost. Kosten spelen hierbij een grote rol maar er spelen ook drempels op het sociaal en cultureel gebied. Het Generatiehuis wil daarom die drempels weghalen door het heel betaalbaar te maken. Ook brengt Het Generatiehuis de kunsten dichter bij de bewoners door ze zelf onderdeel ervan te laten zijn.

Kijk voor meer informatie op www.kunstinjebuurt.nl

Straatcoaches

In Oud-Oost gaan straatcoaches ingezet worden. De inzet heeft een preventief karakter met het oogmerk om overlast tegen te gaan. De straatcoaches zijn zichtbaar en benaderbaar voor jongeren. Het is belangrijk om het gesprek aan te gaan en te weten wat er onder hen speelt.

De straatcoaches benaderen de jongeren op een respectvolle, eerlijke en duidelijke manier. Ze spreken hen aan met een voor de jongeren begrijpelijke taal. Jongeren worden aangesproken op hun houding en gedrag en kunnen in bepaalde gevallen zorgen voor een juiste doorverwijzing naar zorg/hulpmaatwerktrajecten.

Uit ervaring blijkt dat straatcoaches een cruciale rol spelen in de informatiedeling met samenwerkingspartners. Zo worden jeugdgroepen in kaart gebracht. Op die manier kan worden onderscheiden wie de hoofdrolspelers en welke verbanden er liggen tussen (jeugd)groepen.

Wijkregisseur

Een Wijkregisseur wil samen met wijkbewoners, gebiedswerkers, sociale werkers en andere partners een bijdrage leveren aan een leefbare wijk.

Stichting Vlietvaardig werd door de gemeente Leeuwarden in 2021 gevraagd om samen met bewoners, het wijkpanel en ondernemers na te denken over een aanpak voor de wijk. Daaruit kwam het Manifest Vlietzone voort. In het plan staat beschreven waar bewoners kansen en mogelijkheden zien om de wijk leefbaarder te maken.

Verbindende rol

Eén van de plannen was om een wijkregisseur aan te trekken. Dat plan van stichting de Vlietzone loopt inmiddels. Theda Heijs en Dieuwke Prins zijn sinds 1 januari Wijkregisseur in de Vlietzone. Zij zijn werkzaam bij Huurdersplatform Nieuw Elan en het Huurteam Leeuwarden. Als wijkregisseur willen zij samen met wijkbewoners, gebiedswerkers, sociale werkers en andere partners een bijdrage leveren aan een leefbare wijk. Theda en Dieuwke zien zichzelf hierin een verbindende rol hebben.

Heb je vragen of wil je graag met de wijkregisseurs in gesprek? Heb je een leuke idee voor je straat of wijk bel of stuur ze een email: tel 058-2132415 of info@huurteamleeuwarden.nl

“Er wordt heel veel van jongeren gevraagd”

Sinds enkele maanden kunnen jongeren in Leeuwarden Oost terecht bij life-coaches wanneer zij een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Life-coaches Jantine en Vince praten ons bij over de stand van zaken en wat ze opvalt.

“De jongeren komen bij ons binnen via consulenten en onze partners” zegt Jantine. Ze vervolgt; Verdeeld over vijf life-coaches hebben wij nu vijfentwintig jongeren die wij helpen. Het contact is laagdrempelig. Denk daarbij aan appen, bellen tot een fysiek gesprek. Daarbij laten wij zien dat wij er voor de jongere willen zijn. Wij ondersteunen ze bij diverse problemen. Van financiën tot wonen en welzijn. En hebben ze behoefte dat wij met ze meegaan naar afspraken, doen we dat ook.”

Op weg helpen

“Je moet ons zien als een passagier die in de auto stapt van de jongere. Zij zitten zelf achter het stuur, wij geven soms een richting aan. Zo ondersteunen we waar het nodig is.” legt Jantine uit. Wat als een jongere niet komt opdagen bij een afspraak? Vince haalt zijn mobiel erbij en leest een berichtje voor. “Ik kom dan niet met een wijzend vingertje. Ik zeg dan, ‘jammer dat je niet bent gekomen. Mocht je nog behoefte hebben aan een gesprek dan zeg je het maar.’ Niet veel later stuurde hij een appje terug waarin hij zelf een tijd voorstelt.”

Voorkom problemen

Vince vindt het jammer om te zien dat instanties pas in actie lijken te komen wanneer er al problemen zijn. “Veel van die problemen hadden voorkomen kunnen worden. Met geld is dat heel zichtbaar.” Jantine knikt instemmend mee. “Er wordt heel veel van jongeren gevraagd” zegt ze. “Ineens krijg je veel verantwoordelijkheden. Daar hebben sommige jongeren moeite mee. Zij missen bijvoorbeeld vaardigheden als het om geld gaat en burgerplichten.”

Het snelle geld

Vooral het gemak hoe sommige jongeren over geld denken is voor beiden een reden tot zorg. Vince komt met een voorbeeld; “laatst sprak ik met een jongen met een onrealistisch beeld. Hij vertelde dat zijn broer een vriend in Dubai heeft. En die vriend is schijnbaar miljonair. Die steenrijke vriend van zijn broer zou hem wel uit de financiële problemen helpen. Vervolgens zou hij hem leren snel miljonair te worden. Dat idee van het ‘snelle geld’ is echt een probleem.”

Investeren in jezelf

Zelfs als een jongere goed met geld omgaat, zien beide life-coaches dat jongeren niet altijd weten wat ze moeten doen. Jantine daarover: “Ook dan zie je jongeren die een ongezonde relatie met geld hebben. Zij hebben het financieel op orde, maar de angst voor rekeningen en schulden blijft.” Eén van die jongeren die zuinig leeft is bang om onnodig iets uit te geven. Hij weet niet hoe hij spaargeld goed kan besteden. Vince heeft hem onder zijn hoede. “Door goedkoop schoeisel heeft hij pijnlijke voeten. Ik gaf hem als tip duurdere schoenen van kwaliteit te kopen. Misschien verhelpen die de pijn. Als je wat geld kunt missen, kun je dat het best investeren in iets dat je leven beter maakt.”

Wat willen beide life-coaches nog kwijt? “De samenwerking met andere instanties moeten wij blijven opzoeken. Samen kunnen we een verschil zijn voor jongeren.” zegt Jantine. “En problemen met jongeren moeten wij vooral niet van bovenaf willen oplossen. Praat samen mét jongere en niet over ze” vult Vince aan.

Gezinslab

Het Gezinslab wil de gezondheid van bewoners verbeteren door achterliggende oorzaken, zoals stress, schulden, werkloosheid of een ongezond levenspatroon weg te helpen nemen. Dat gebeurt op een laagdrempelige manier: met vrijwilligers, buurtbedrijven, ervaringsdeskundigen en professionele hulpverleners.

Vanuit het programma Leeuwarden Oost gaan de komende jaren diverse partijen samenwerken in de gebiedsgerichte aanpak “Gezinslab Leeuwarden Oost” waaronder de bewonersorganisaties, ervaringsdeskundigen, Amaryllis, Healthy Aging Netwerk Noord-Nederland (HANNN), NHL Stenden Hogeschool, RUG/Campus Fryslân en de gemeente.

Ervaringsdeskundigen

Samen met ervaringsdeskundigen willen wij de oorzaken van een slechtere gezondheid oppakken. Het stedelijke vernieuwingsprogramma Leeuwarden Oost krijgt hiervoor de komende 2,5 jaar 5 ton voor de wijken Oud Oost en Bilgaard.

Financiering

Het geld is afkomstig van FNO, een vermogensfonds voor gezondheid, kwaliteit van leven en toekomstperspectief. Het programma Leeuwarden Oost gaat de komende tien jaar een lerende samenwerking aan met FNO.

Niet over mensen praten, maar met mensen

Het Gezinslab, de naam zegt het al, werkt met gezinnen uit de wijk (en ervaringsdeskundigen) aan een manier van werken waarbij hulpvragen snel en laagdrempelig worden opgepakt. Daarbij ligt de nadruk op gelijkwaardige samenwerking tussen instanties en bewoners. Dus niet: over mensen praten. Maar wel: met de mensen.

Locaties: Bilgaard en Netwerkcentrum de Klomp

Expeditie Gezondheid

Dit onderdeel heeft als doel dat schoolkinderen in Leeuwarden Oost vaker en gezonder bewegen.

Expeditie Gezondheid is een maatwerkprogramma voor de 10 plus IKC’s Leeuwarden Oost. Binnen het programma ligt het accent op de mentale gezondheid van de kinderen. Via verschillende activiteiten krijgen maximaal 20 leerlingen van groep 6/7/8, zes weken lang wekelijks een activiteit aangeboden die te maken heeft met mentale gezondheid.

Het programma krijgt onder leiding van Evert Hettema vorm. Evert Hettema verzorgt verschillende activiteiten die bijvoorbeeld gaan over weerbaarheid, de ademhaling en wilskracht. Dit allemaal met als doel om de kinderen te laten groeien door meer uit zichzelf te halen. Zijn missie is om zoveel mogelijk mensen, en in dit geval dus specifiek leerlingen die in Leeuwarden Oost naar de basisschool gaan, te inspireren met zijn verhalen, kennis, muziek, trainingen en workshops. Dusdanig dat ze zich er bewust van worden dat ze meer kunnen dan dat ze denken

Categorie: Welzijn